Nuôi chó: Hướng dẫn từ A đến Z

B. Cách mua và chăm sóc chó con khi mới mua

1. Nơi mua chó: Tốt nhất mua chó của chủ nuôi có chó mẹ ở nhà đẻ ,hoặc trực tiếp nhập về có nguồn gốc,lý lịch rõ ràng.đó là những bé nhanh nhẹn,khoẻ mạnh,có “sổ sức khoẻ” đi kèm dán tem các loại vaccin phòng dịch, ngày tẩy giun sán. Nên mua chó trên 2 tháng tuổi nhanh nhẹn.

Bạn không nên mua chó không có nguồn gốc không rõ ràng, khả năng mắc các bệnh truyền nhiễm rất cao.

2. Bạn nên làm gì sau khi mang chó về nhà?

• Kiểm tra sức khoẻ: Bạn nên đưa cún đến BS Thú Y có kinh khám sức khoẻ tổng thể và trực tiếp tư vấn cách chăm sóc cho cún của bạn , và yêu cầu bác sỹ cấp “Sổ theo dõi sức khoẻ” cho cún có ghi số điện thoại và địa chỉ liên hệ trong trường hợp khẩn cấp.
• Chuẩn bị chỗ ở của cún: Thoáng mát,ấm ,có đủ ánh sáng nhất là có thể tắm nắng buổi sáng , không nên cho cún nằm điều hoà và nằm trước quạt vì như vậy cún rất dễ có khả năng bị nhiễm lạnh. Tránh để chó cún ở vị trí cao:cửa sổ,ban công,cầu thang dễ rơi ngã.
• Tắm cho cún: Khi vừa mua cún về bạn không nên tắm cho cún bằng nước ngay, nếu thấy cún hôi có thể dung phấn tắm khô tắm. Vì nếu tắm ngay, cún rất dễ có khả năng bị viêm phổi và kế phát sang các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
• Những đêm đầu tiên xa mẹ,xa chủ cũ chó có thể kêu sủa.Bạn hãy âu yếm vuốt ve dể chó yên tâm trong vòng tay bạn.

3. Chế độ ăn

• Khẩu phần ăn uống phải đầy đủ chất dinh dưỡng, năng lượng:Protein, béo, tinh bột,khoáng chất và vitamine từ các thức ăn tự nhiên. Không nên lạm dụng thuốc, hoặc thức ăn tổng hợp. Rất lưu ý không cho ăn quá nhiều sữa,cá tanh,mỡ. Đặc biệt không cho ăn phổi,gan bò lợn vì bẩn,gan có chứa nhiều độc chất dễ gây ung thư. Tốt nhất hãy cho cún ăn ruốc thịt hoặc cháo thịt không mỡ.
• Cho ăn khoảng 3-4 bữa ngày, chỉ cho ăn gần no thì dừng. Không để sẵn đồ ăn chó lúc nào thích ăn thì ăn.Nước uống sạch, luôn đầy đủ.Không bao giờ cho chó ăn quá no.
  • Dụng cụ cho ăn: bát,đĩa…phải luôn rửa sạch sẽ, khô ráo và phải đảm bảo xối nước sạch hết độ kiềm sút (bazơ) của xà-phòng.
• Khi thấy chó có những biểu hiện khác thường: nôn, bỏ ăn, buồn dầu, tiêu chảy,nghi ốm,phải ngừng cho ăn,mời Bác sỹ Thú Y khám và tư vấn.Cho ăn cưỡng bức lúc này là cực kỳ nguy hiểm đối với chó.
• Không cho ăn thức ăn ôi thiu, thức ăn thừa của mèo, cám lợn, hoặc nước rác, phân người và động vật khác. Những mùi”dễ sợ” với người thường”dễ chịu” với chó. Bạn hãy cẩn thận đấy!
• Chó con rất thích gặm, mài răng, rất hay cắn nát giày dép, đệm mút sa-lông không những hỏng đồ mà còn ăn nuốt gây độc và viêm tắc đường tiêu hóa.Bạn nên để chó tránh xa các thứ này. Hãy tìm mua trên thị trường những”cục xương giả””đồ chơi” giành riêng cho chó,được các chuyên gia nghiên cứu và sản xuất.

4. Chăm sóc sức khoẻ,phòng trừ dịch bệnh:

• Tiêm phòng dịch: Sau khi mua khoảng 1 tuần bạn nên đem cún đến nhà Bác sỹ Thú y của bạn kiểm tra lại toàn bộ và tư vấn về quy trình tiêm phòng dịch riêng cho chó của bạn. Nếu cún nhà bạn chưa được tiêm phòng thì bạn nên tiêm vacxin phòng 5 hoặc 7 bệnh truyển nhiễm như bệnh:Care,pavo,lepto,parainfluenza,Dại…Mọi lần tiêm phải có dán nhãn thuốc và ghi ngày tiêm và ký tên người tiêm trong “sổ sức khoẻ” của chó.
• Tẩy giun sán: Ít nhất 2 lần khi chó được 4 tháng tuổi trị các loại giun:đũa,giun móc…Nên cho uống thuốc phòng bệnh “giun tim”từ 4 tháng tuổi.

• C. Hướng dẫn kinh nghiệm nuôi chó con

  Nuôi chó và dạy chó , đấy là cả một nghệ thuật . Với những ai sắp sửa nuôi và đã nuôi hãy dành thời gian chăm sóc chó và tham khảo một số kinh nghiệm nuôi của những ngưòi đi trứơc để có thể nuôi được con chó như ý .

  Mọi người khi đi mua chó cần lưu ý , chỉ nên mua chó con từ 2 đến 2,5 tháng tuổi trở nên , như vậy mới đảm bảo về thể lực tối thiểu khi ta chăm sóc.

  Chó con từ 2 tháng tuổi đến 6 tháng tuổi cho ăn 3 bữa một ngày , thời gian chia đều trong ngày cho hợp lý . Các bữa ăn cần có một khoảng thời gian nhất định để cho chó tiêu hóa hết thức ăn (Không nhất thiết người ăn lúc nào thì cho chó ăn lúc đó , sẽ không hợp lý về thời gian).

  Sau bữa ăn nên cho chó chạy tự do và vệ sinh 5 , 10 phút và cũng để tiêu hóa thức ăn . Bữa chiều tối ăn nhiều hơn một chút và chủ chó dành thời gian thả chó nhiều hơn .

  Thức ăn cho chó bao gồm: bột gạo, bột ngô, thịt băm nhỏ hoặc các lục phủ ngũ tạng của gia súc (trâu, bò, ngựa, hạn chế thịt lợn vì khó tiêu). Thức ăn đều phải nấu chín và loãng như cháo đừng cho ăn khô sẽ không tốt. Định lựơng bao nhiêu là tùy vào giống chó to hay nhỏ mà ước lượng vì không có cụ thể .

  Bữa ăn của chó thường kéo dài không quá 5 phút , nếu chó ăn hết sạch và còn hơi thòm thèm là đủ , sau khi ăn lập tức phải mang bát đi rửa ngay cho sạch sẽ . Nếu chó ăn xong mà còn thừa thức ăn , đem đổ đi và bữa sau phải giảm định lượng xuống cho phù hợp (Một số người nuôi chó có thói quen hay để thừa thức ăn để khi nào đói chó tự ăn, như vậy là hại chó vì thức ăn thừa dễ ôi thiu chó sẽ bị đi ngoài rất dễ chết).

  Có thể một tuần cho chó ăn một bữa ăn no hơn bình thường và ăn thêm một quả trứng gà nhưng phải nấu chín sau đó cho ăn tái dần cho đến khi có thể ăn sống không sao cả . Sẽ rất rốt cho sự phát triển của chó và bộ lông sẽ rất mượt mặc dù chúng ta ít chải lông . Sau khi đi dạo buổi tối có thể cho uống một ít sữa hoặc nước đường pha loãng .

  Sau 5 tháng có thể bổ sung hàng tuần một ít thị bò, ngựa sống nhưng phải thật tươi với cường độ từ ít đến nhiều sau này  (đối với chó to, canh gác và làm nghiệp vụ ).  Đừng sợ chó bị đi ngoài khi cho ăn thịt sống, vì bản năng hoang dã chó vẫn ăn thị sống từ các con thú trong rừng , sau khi ở với người chó mới thuần hóa ăn các thức ăn khác của người. Còn đối với chó nhỏ dùng để làm cảnh thì bạn có thể cho ít thịt đã nấu chín.

  Sau 5 tháng thì chó đã bước vào giai đoạn trưởng thành.

  Kinh nghiệm nuôi chó con

  Mọi người khi đi mua chó cần lưu ý , chỉ nên mua chó con từ 2 đến 2,5 tháng tuổi trở nên , như vậy mới đảm bảo về thể lực tối thiểu khi ta chăm sóc .

  Chó con từ 2 tháng tuổi đến 6 tháng tuổi cho ăn 3 bữa một ngày , thời gian chia đều trong ngày cho hợp lý . Các bữa ăn cần có một khoảng thời gian nhất định để cho chó tiêu hóa hết thức ăn (Không nhất thiết người ăn lúc nào thì cho chó ăn luc đó , sẽ không hợp lý về thời gian vì ).

  Sau bữa ăn nên cho chó chạy tự do và vệ sinh 5 , 10 phút và cũng để tiêu hóa thức ăn . Bữa chiều tối ăn nhiều hơn một chút và chủ chó dành thời gian thả chó nhiều hơn .
  Thức ăn cho chó bao gồm : bột gạo , bột ngô , thịt băm nhỏ hoặc các lục phủ ngũ tạng của gia súc ( Trâu , bò , ngựa , hạn chế thịt lợn vì khó tiêu ) . Thức ăn đều phải nấu chín và loãng như cháo đừng cho ăn khô sẽ không tốt . Định lựơng bao nhiêu là tùy vào giống chó to hay nhỏ mà ước lượng vì không có cụ thể .

  Bữa ăn của chó thường kéo dài không quá 5 phút , nếu chó ăn hết sạch và còn hơi thòm thèm là đủ , sau khi ăn lập tức phải mang bát đi rửa ngay cho sạch sẽ . Nếu chó ăn xong mà còn thừa thúc ăn , đem đổ đi và bữa sau phải giảm định lượng xuống cho phù hợp ( Một số người nuôi chó có thói quen hay để thừa thúc ăn để khi nào đói chó tự ăn , như vậy là hại chó vì thức ăn thừa dễ ôi thiu chó sẽ bị đi ỉa rất dễ chết ) . Đến bữa ăn khi nghe thấy bước chân của chủ chó đã rít lên ầm ầm vì bị mùi thức ăn kích thích . Có thể một tuần cho chó ăn một bữa ăn no hơn bình thường và ăn thêm một quả trứng gà nhưng phải nấu chín sau đó cho ăn tái dần cho đến khi có thể ăn sống không sao cả . Sẽ rất rốt cho sự phát triển của chó và bộ lông sẽ rất mượt mặc du chúng ta ít chải lông . Sau khi đi dạo buổi tối có thể cho uống một ít sữa hoặc nước đường pha loãng .

  Sau 5 tháng có thể bổ xung hàng tuần một ít thị bò , ngựa sống nhưng phải thật tươi với cường độ từ ít đến nhiều sau này ( Đối với chó to , canh gác và làm nghiệp vụ ) . Đừng sợ chó bị đi ỉa khi ăn thịt sống , vì bản năng hoang dã chó vẫn ăn thị sống từ các con thú trong rừng , sau khi ở với người chó mới thuần hóa ăn các thức ăn khác của người ,.

  Kinh nghiệm nuôi chó trưởng thành

  Từ 6 tháng đến 1năm tuổi chúng ta cho chó ăn 2 bữa một ngày là đủ . Vào thời kỳ này chó đã bắt đầu luyện tập thể lực nên đòi hỏi lượng chất tăng nên ( Định lượng không tăng , nếu không chó sẽ bị béo và lười vận động sinh ra ủ dũ , đừng vì thương chó mà cho ăn nhồi nhét vô cùng tai hại . ) Ở nước ngoài có bán sẫn thịt hộp cho chó khoảng 1kg đến 1,2kg với giá phải chăng . Ở Vn Tùy thuộc vào kinh tế của chủ nuôi mà cung cấp ; Bạc nhạc , phổi , lòng và các đồ rẻ tiên ở lò mổ nếu không được tươi thì phải nấu chín vì trong đó có nhiều sán . Tẩy giun , sán thường xuyên thì chó mới lớn được, và thức ăn sẽ được hấp thụ toàn bộ.

  Chế độ dinh dưỡng hợp lý kết hợp với luyện tập và chạy nhảy hợp lý sẽ cho ta một con chó đẹp về hình thể , thông minh và cường tráng . Sự phát triển của chó mãnh liệt nhất là đến một năm tuổi , mọi hình dáng ,thể chất phụ thuộc vào thời kỳ này rất nhiều . Nhiều con bị hỏng chân sau , phom dáng không đạt là do cáh nuôi dưỡng của chủ chưa đúng chứ nhiều khi không phải do giống .

  Chăm sóc hợp lý và khoa học sẽ cho ta một con chó trưởng thành như ý và vô giá .
  Chó trửơng thành sau một năm tuổi chỉ cần ăn một bũa một ngày là đủ , nhưng vẫn phải đủ về chất lựong ( Thịt nhiều rau it , va thỉnh thoảng cho gặm ống xương bò hoặc xương đùi bò ) . Chó nuôi vào các mục đích khác nhau , và các giống to , nhỏ thì định lượng và chất lượng cũng khác nhau .

  Chó về già thì giảm trọng lượng và chỉ nên duy trì không được để chó béo sẽ sinh nhiều bệnh về chó già .

  Tuổi thọ trung bình của chó vào khoảng 12 đến 14 năm.

  D. Chế độ dinh dưỡng và vận động

  Ở đây tôi chỉ đề cập đến những giống chó có tầm vóc lớn. Khi nuôi chó nhỏ thì tùy theo trọng lượng thì bớt đi cho hợp lý. Nuôihó nhỏ từ 2 đến 6 tháng tuổi cần chăm sóc cẩn thận vì do thiếu hiểu biết trong khi chăm sóc dẫn đến chết chó. Đối với những người có điều kiện nuôi chó ăn bằng thức ăn khô đóng túi thì tốt (nhưng giá thành cao ). Đối với những người không có điiều kiện thì có thể vào lò mổ mua nội tạng gia xúc như trâu, bò, lợn … về băm nhỏ nấu nhiễn như cám lợn cùng với cơm , rau , canh thừa sau bữa cơm rất tốt cho chó mà giá thành rẻ. Đừng nên nuôi chó ăn khô , vì chó ăn no sau đó uống nước thức ăn nở ra sẽ hại cho dạ dầy của chó .

  a. Chó nhỏ từ 8 tuần đến 12 tuần tuổi :

  Tốt nhất nuôi chó ăn 4 lần một ngày , chia đều trong ngày sáng, trưa,,chiều, tối thời gian chia đều đừng để các bữa ăn quá sát nhau và đêm bị đói . Lượng thức ăn khoảng 700g chia đều , trong chuồng nước uống lúc nào cũng để sẵn hết ngày đổ thay bát khác . Cho uống 0,5 l sữa /ngày ( Chọn loại rẻ nhất ) , trứng gà cách ngày một quả ( Lúc đầu chó ăn chín , sau tái dần và tiến tới ăn sống ) . Sau bữa ăn cho đi vệ sinh chỗ cố định và phải ép đi bằng được sẽ tạo được thói quen tốt .Lúc rỗi cho chạy dạo chơi , thời gian này chó vẫn còn ngủ nhiều và lười vận động.

  b. Từ 12 tuần đến 16 tuần tuổi:

  Nuôi chó ăn ngày 4 bữa , lượng thức ăn khoảng 1,2 kg thức ăn tổng hợp chia đều các bữa . Sữa 1 lít , trứng cách ngày một quả . Thời gian này cho chó vận động nhiều , huấn luyện một số bài đơn giản , mang quả bong cao su đặc ném cho chó chạy đuuỏi bắt để phát triển xương .

  c. Từ 16 tuần đến 20 tuần tuổi:

  Chó chó ăn 3 bữa một ngày , tăng lượng đạm , thịt gia súc rẻ tiền ( Tránh ăn thịt lợn mỡ vì khó tiêu và dễ đi ỉa ) thức ăn 1,4 kg /ngày, sữa 1 lít , trứng gà ngày một quả . Thời gian vận động tăng cao , cho chạy hang ngày hoặc chạy theo xe đạp 5km trở lên .

  d. Từ 5,5 tháng rưỡi trở lên:

  Chó có thể cho ăn như chó lớn, tăng cường cho ăn thêm thịt và vận động ở mức độ cao . Cho ăn 2 lần một ngày , khi cho đi tập hoặc đi dạo ép đi vệ sinh luôn . Ngày một lần là đủ ,hạn chế công chăm sóc cho chủ chăn nuôi

  Sau 6 tháng chó được chăm sóc như chó đã trưởng thành về chế độ ăn , vận động và huấn luyện . Thức ăn thừa của chó sau bữa ăn phải đổ đi , bát phải đánh rửa . Tránh tình trạng vì không có thời gian , cho chó đầy thức ăn cho ăn cả ngày , đễ bị ôi thiu , chó dễ bị đi ỉa . Tránh cho chó ăn quá no , hoặc quá đói . Ăn quá lo sẽ bị nôn ra , hoặc rối loạn tiêu hóa rất nguy hiểm . Tránh cho chó ăn cá , ruột cá và những đò ôi thiu . Những mảnh xương vụ ở canh đều phải lọc và đổ đi .

  Nuôi chó ăn đồ hạt khô phải nghâm nước trước sau đó ngoáy đều lên cho ăn . sáu tháng 1 lần nên tẩy giun cho chó vì giun sán có nhiều trong nội tạng gia súc . Hàng năm phải tiêm phòng dại cho chó , đây là điều bắt buộc cho sự an toàn của chủ .Khi chó có vấn đề cần gọi Bác sĩ thú y ngay , tránh để nặng rồi mới gọi , hoặc tự chữa mà kiến thức có hạn.

  Chăm sóc và nuôi chó mất nhiều công, nên trước khi chọn nuôi chó cần hết sức chú trọng đến sự lựa chọn lúc mua . Chó đã lớn mà họ bán thì có 2 việc cần xem xét là: Họ bận thật không? Vì không có thời gian chăm sóc nên phải bán hoặc chó có vấn đề nên mới bán . Những giống chó có giá trị cao mà họ bán rẻ thì thực sự có vấn đề (Trừ anh em nuôi chó vừa bán vừa cho) .

  Trên đây là một số kinh nghiệm nuôi chó của tôi, mong mọi người trao đổi cùng để rút ra cách tốt nhất cho những người đam mê chó Việt Nam chúng ta.